Hoe de stoel in je Mazda beter is geworden door een knieoperatie

Yasuyoshi Mushitani, voormalig voetballer en nu bij Mazda verantwoordelijk voor de chassisafstelling van alle Mazda-modellen, beleefde in 2012 een eureka-moment toen hij in het ziekenhuis revalideerde na een knieoperatie. Hij had zijn knie zwaar geblesseerd bij een partijtje voetbal en was twee maanden aan bed gekluisterd. Daardoor had hij alle tijd om met zijn dokters te praten. “Toen ik met de specialisten over mijn knie sprak, besefte ik ineens dat wat zij over mijn knie en de loopmechanismen vertelden, precies overeenkwam met het afstellen van het chassis en de wielophanging van een auto. Het gaat in beide gevallen om balans en om hoe die balans tot stand komt.

“Toen ik met de specialisten over mijn knie sprak, besefte ik ineens dat wat zij over mijn knie en de loopmechanismen vertelden, precies overeenkwam met het afstellen van het chassis en de wielophanging van een auto.”

Het geheim van beter rijgedrag

“Ik ontdekte dat het geheim van een beter rijgedrag, betere wegligging en betere balans in de menselijke looptechnieken lag besloten. En dat een rechtopstaand bekken essentieel was, niet alleen voor een goede houding, maar ook voor het beste stoelontwerp. Dit uitgangspunt stelde ons in staat om onze filosofie van Jinba Ittai uit te breiden over de hele reeks producten.”

Optimaal stoelontwerp

Mushitani is een technicus in hart en nieren die 25 jaar geleden als testrijder de betrouwbaarheid van Mazda’s beproefde. Toen hij uit het ziekenhuis kwam, besprak hij zijn ideeën met senior-collega’s en twee andere technici die hij ontmoette, Chiba en Sawai. Ook zij hadden gezocht naar manieren om Mazda’s unieke Jinba Ittai-gevoel te verbeteren en ook zij waren uitgekomen bij de menselijke loopmechaniek en een stoelontwerp dat de bekkenpositie optimaliseert. “Het was een echte eyeopener om te zien dat zij met hetzelfde idee speelden. Ik ben heel trots dat mijn vindingen hebben bijgedragen aan een doorbraak op het gebied van voertuigarchitectuur.” Masaki Chiba, Principal Engineer, Integrated Control Systems Development, zag al snel het verband tussen Mushitani’s ideeën en de research van zijn team naar menselijke karakteristieken. Dit leidde uiteindelijk tot de ontwikkeling van de nieuwe SKYACTIV-Vehicle Architecture voor. In de studie naar loopmechaniek had Chiba zich gericht op verticale en zijdelingse hoofdbewegingen om deze tot een minimum te beperken. Ze ontdekten drie belangrijke aspecten die leidden tot de ontwikkeling van drie nieuwe technologieën voor toekomstige Mazda’s: de nieuwe carrosserie die krachten zonder vertraging overdraagt, het nieuwe chassis dat ingangskrachten van de ongeveerde massa gladstrijkt, en de nieuwe stoel die met de geveerde massa meebeweegt.

SKYACTIV Vehicle Architecture

Samen vormen ze de SKYACTIV Vehicle Architecture die aan de basis staat van een geheel nieuwe rijbeleving van de nieuwe Mazda3. “In de studie naar loopmechanismen, delen we het menselijk lichaam in tweeën”, aldus Chiba. “Het bovenlichaam is het passagiersgedeelte, terwijl het onderlichaam de aandrijving is. Als je dit vertaalt naar auto’s, dan neemt de auto de plaats van het onderlichaam in. Het bekken is van cruciaal belang omdat het de twee delen stabiliseert en in balans houdt. Bij de toepassing van dit idee op de stoelen hebben we uitvoerig gekeken naar welke ondersteuning het lichaam nodig heeft om het bekken rechtop te houden, terwijl tegelijk de wervelkolom wordt gestabiliseerd om hoofdbewegingen te minimaliseren.”

Het bovenlichaam is het passagiersgedeelte, terwijl het onderlichaam de aandrijving is.

Ryo Sawai is als Staff Manager, Seats & Occupant Protection belast met het ontwerp van Mazda-stoelen. “Mijn team gebruikt motion capture-technieken en high-speedcamera’s om het  lichaamsgedrag tijdens het rijden te registreren en te achterhalen hoe we het menselijk lichaam zodanig kunnen ondersteunen dat mensen hun natuurlijke balans behouden in een rijdende auto. Ons lichaam beweegt het meest in bochten en bij het accelereren en remmen.

Het lichaam in balans

“Wanneer de wervelkolom te maken krijgt met een S-bocht, dan bewegen hoofd en romp in tegengestelde richting en dat moeten we zo veel mogelijk beperken. Dankzij ons nieuwe, verbeterde stoelframe, kussens die meer steun bieden, en een lager stoelontwerp dat gericht is op een rechtopstaand bekken, hebben we nu een stoel die het aantal hoofdbewegingen beperkt.” Vergeleken met de concurrerent biedt de nieuwe Mazda-stoel volgens Sawai meer stabiliteit, meer comfort en minder hoofdbewegingen. “Ik worstel altijd met de strijd tussen comfort en handling”, aldus  Mushitani. “Met een stijvere wielophanging ga je sneller en stabieler door de bocht en zal de carrosserie minder overhellen, maar dat gaat ten koste van het comfort. Met een slappe wielophanging heb je meer comfort, maar dan lijdt de sportieve en dynamische handling eronder.”

In alle omstandigheden fijn rijgedrag

Dat is precies waar de vinding van Mushitani en Chiba in het spel komt. Mensen beschikken over het vermogen om — onbewust — het lichaam in balans te houden zodat we ons tijdens het lopen niet ongemakkelijk voelen. Om dat vermogen ook tijdens het rijden aan te wenden, wijzigden de Mazda-technici hun manier van denken. Ze verlegden hun aandacht van een stijve of zachte ophanging naar het zodanig afstellen van de auto dat de bestuurder onder alle omstandigheden de bewegingen kan voorspellen. Mushitani’s passie voor Mazda’s Jinba Ittai-DNA is terug te leiden naar de dag in 1989 dat hij een Mazda MX-5 aanschafte. Inmiddels is het zijn taak om datzelfde Jinba Ittai-gevoel in de Mazda-modellen op te wekken. “Kijk, het is natuurlijk onmogelijk om een MX-5-gevoel te creëren in een Mazda CX-3 of CX-5. Maar door het afstellen van het chassis en de ophanging, plus de  toepassing van een nieuwe voertuigarchitectuur met nieuw stoelontwerp kunnen we wel een uniek Mazda-rijgevoel creëren voor de gehele reeks”, zegt hij enthousiast.

Wat is het unieke Mazda rijgevoel?

Maar wat is dat rijgevoel precies? “Ik streef ernaar om onze auto’s zo af te stellen dat hun rijgedrag overeenkomt met ons natuurlijk gevoel voor balans. We stellen de modellen af met de juiste hoeveelheid rolneiging en stuurvertraging, om zo een natuurlijker rijgevoel dan bij andere merken te creëren. Daardoor voel je je meer verbonden met de auto.” Mushitani beaamt dat met name Mazda’s nieuwe stoelontwerp de verbindende factor vormt in dit plaatje. Het zorgt niet alleen voor meer comfort bij de Jinba Ittai-ervaring, maar ook voor een hechtere band tussen de auto en de bestuurder.

Afstellen als een spaghetti aglio e olio

Mushitani, een vriendelijke man met humor, is de chef-kok in Mazda’s eigen Jinba Ittai-keuken. Hij heeft een vernuftige kookanalogie voor het finetunen van auto’s. “Het afstellen van wielophanging en chassis en het aanmeten van nieuwe stoelen is als het koken van spaghetti aglio e olio. Het bestaat uit de eenvoudigste ingrediënten, olijfolie, knoflook en zout, maar de combinatie en timing zijn cruciaal. De pasta moet uiteraard al dente zijn. Het klinkt gemakkelijk, maar het valt niet mee om het perfect te maken. Probeer het zelf maar eens, pasta koken zodat hij
precies op tijd uit het water komt, en dan de juiste hoeveelheid olie en knoflook toevoegen.

Het afstellen van wielophanging en chassis en het aanmeten van nieuwe stoelen is als het koken van spaghetti aglio e olio.

“En dat is wat ik doe met de afstelling van onze auto’s. Je hebt de basisingrediënten van banden, vering, schokdempers, chassis en natuurlijk de nieuwe stoelen. Je moet ze zo samenvoegen dat ze op de weg het juiste rijgevoel geven. De stoelen hebben daar een enorme bijdrage aan geleverd. “Sommige mensen voegen chilipeper of zelfs kaas aan hun aglio e olio toe, maar dat maakt het alleen maar moeilijker om de ideale balans te vinden. Andere automerken hebben dan misschien een reputatie om hun handling, maar ze gebruiken tal van elektronische hulpmiddelen — meer ingrediënten, zeg maar chilipeper en kaas. Onze Mazda MX-5 is eenvoudig, en speelt toch heel goed en zo natuurlijk mogelijk in op de wensen van de bestuurder. Datzelfde DNA willen we vanaf nu in al onze modellen.”